قالب بندی دیوار دو طرفه چیست؟

قالب بندی دیوار دو طرفه یکی از مهمترین و رایج‌ ترین روش‌ های اجرای دیوارهای بتنی با ضخامت و ارتفاع بالا است. در این روش، قالب‌ بندی دو طرف دیوار به‌ طور همزمان انجام میشود و فضای بین قالب‌ ها با بتن تازه پر میگردد. قالب بندی دیوار دو طرفه به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار بتن تازه و توانایی تحمل فشارهای جانبی، در پروژه‌ های بزرگ صنعتی، سدسازی، ساختمان‌ های بلندمرتبه و دیوارهای حائل کاربرد گسترده‌ ای دارد.

قالب بنـدی دیوارهـا توسـط پانل هـای مـدولار انجـام می شـود و همـواره در اجـرای یـک دیـوار بتنـی بایـد سـه پارامتـر را در نظـر گرفـت و طـرح قالب بنـدی را براسـاس ایـن پارامترهـا تعییـن کـرد:

1. مهار فشار جانبی
2. ارتفاع دیوار
3. پایداری مجموعه قالب

اجزای سیستم قالب بندی دیوار دو طرفه

سیستم قالب بندی دیوار دو طرفه شامل اجزای کلیدی و مهمی است که عملکرد صحیح و استحکام قالب‌ها را تضمین می‌کند. اجزای اصلی این سیستم به شرح زیر می‌باشند:

پانل‌ های مدولار

این پانل‌ها توسط گوه نر و ماده به یکدیگر متصل می‌شوند و ساختار اصلی قالب دیوار دو طرفه را تشکیل می‌دهند.

بولت‌ های دو سر دنده و میان بولت‌ های آب‌ بند

این بولت‌ ها جهت تحمل فشارهای جانبی بتن به کار می‌ روند. بولت‌ ها از میان سوراخ‌ های پانل‌ های روبروی هم عبور کرده و با استفاده از واشر کاس و مهره خروسکی به سولجر متصل میشوند. همچنین با واشر دو لوله و مهره خروسکی به پشت‌ بند عمودی (جفت لوله) اتصال پیدا میکنند. فواصل افقی این بولت‌ ها حدود ۱ متر و فواصل عمودی حدود ۰.۵ متر است. برای صرفه‌ جویی، میتوان بولت‌ های بالایی دیوار را در ارتفاعات ۱ متری قرار داد.

لوله داربستی

این لوله‌ها به صورت افقی و با فاصله ۰.۵ متر از یکدیگر در ارتفاع نصب می‌شوند و توسط گیره متوسط به پانل‌ها متصل می‌گردند تا استحکام قالب افزایش یابد.

سولجرها

سولجرها به صورت عمودی و با فواصل ۱ متری در افق نصب می‌شوند و وظیفه مهار نیروی هیدرواستاتیک بتن را بر عهده دارند.

بولت‌ های عصایی

این بولت‌ها توسط مهره خروسکی و واشر کاس به سولجر متصل شده و سولجر را به لوله داربستی (پشت‌بند افقی) متصل می‌کنند تا ثبات و استحکام کامل قالب حفظ شود.

مزایای قالب بندی دیوار دو طرفه

1. ایجاد سطوح صاف و یکنواخت: قالب بندی دیوار دو طرفه باعث ایجاد سطوح کاملاً صاف، یکدست و بدون موج در هر دو طرف دیوار میشود که علاوه بر زیبایی ظاهری، کیفیت و استحکام سازه را بهبود میبخشد.
2. تحمل فشار بتن تازه: قالب‌ های مورد استفاده در قالب بندی دیوار دو طرفه به گونه‌ ای طراحی شده‌ اند که میتوانند فشار قابل توجه بتن تازه را بدون تغییر شکل و آسیب تحمل کنند، که این ویژگی برای حفظ ابعاد دقیق دیوار بسیار حیاتی است.
3. قابلیت استفاده مجدد قالب‌ ها: معمولاً قالب‌ های فلزی یا مدولار در قالب بندی دیوار دو طرفه به کار می‌ روند که دوام و مقاومت بالایی دارند و میتوانند در پروژه‌ های مختلف بارها مورد استفاده قرار گیرند.
4. افزایش سرعت اجرای پروژه: فرایند نصب، مهار و بازکردن قالب‌ ها در قالب بندی دیوار دو طرفه به‌ سرعت انجام میشود که موجب صرفه‌ جویی در زمان اجرا و کاهش هزینه‌ های پروژه میگردد.

تجهیزات قالب بندی دیوار دو طرفه

برای اجرای صحیح و ایمن قالب بندی دیوار دو طرفه، استفاده از تجهیزات استاندارد، با کیفیت و مقاوم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این تجهیزات باعث افزایش سرعت اجرا، دقت در ابعاد و دوام قالب‌ها می‌شوند.

اجزای اصلی تجهیزات قالب بندی دیوار دو طرفه

• قالب‌ های فلزی یا چوبی: قالب‌ های فلزی به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر فشار بتن تازه و قابلیت استفاده مجدد، بیشترین کاربرد را در قالب بندی دیوار دو طرفه دارند. قالب‌ های چوبی معمولاً در پروژه‌ های کوچک، موقتی یا با بودجه محدود استفاده میشوند.
• پین و گوه: این تجهیزات برای اتصال محکم و دقیق قطعات قالب به یکدیگر به کار می‌ روند و از جابه‌ جایی قالب‌ ها هنگام بتن‌ ریزی جلوگیری می‌ کنند.
• کلمپس: کلمپس‌ ها به‌ عنوان قفل‌ کننده‌ های مقاوم، بخش‌ های مختلف قالب را در موقعیت ثابت نگه می‌ دارند تا قالب‌ بندی دیوار دو طرفه به شکل صحیح اجرا شود.
• جک شاقول کننده: این ابزار برای تنظیم تراز قالب‌ها و اطمینان از عمود بودن دقیق دیوار بتنی در طول اجرای قالب بندی دو طرفه استفاده می‌شود.
• بلت و میان‌ بلت: بلت‌ها و میان‌بلت‌ها وظیفه حفظ فاصله دقیق بین دو قالب و کنترل فشار جانبی بتن تازه را بر عهده دارند و از تغییر شکل قالب جلوگیری میکنند.

نقش کیفیت تجهیزات در موفقیت پروژه

استفاده از تجهیزات با کیفیت بالا در قالب بندی دیوار دو طرفه، موجب افزایش طول عمر قالب‌ها، کاهش هزینه‌های تعمیر یا تعویض، و بهبود کیفیت نهایی سطح بتن میشود. تجهیزات استاندارد همچنین ریسک تغییر شکل یا نشتی بتن را به حداقل می‌ رسانند و ایمنی کارگاه را ارتقا میدهند.

روش اجرای قالب بندی دیوار دو طرفه چگونه است؟

اجرای قالب بندی دیوار دو طرفه فرآیندی دقیق و مرحله‌ به‌ مرحله است که رعایت اصول آن نقش مهمی در کیفیت نهایی دیوار بتنی دارد. هر مرحله باید با دقت بالا و با استفاده از تجهیزات استاندارد انجام شود تا ضمن حفظ ایمنی، سطحی صاف و مقاوم ایجاد گردد. در ادامه مراحل اجرای قالب بندی دیوار دو طرفه بررسی نمودیم.

1. آماده‌ سازی محل اجرای دیوار

پیش از شروع، محل پروژه باید کاملاً تمیز و تراز شود. نصب آرماتوربندی و ایجاد بستر مناسب برای تحمل وزن قالب و بتن نیز در این مرحله انجام میشود.

2. نصب قالب یک سمت دیوار

ابتدا یکی از طرفین دیوار با استفاده از قالب فلزی یا چوبی نصب میشود. این قالب باید کاملاً تراز و شاقول باشد تا در مرحله بتن‌ ریزی، شکل نهایی دقیق به دست آید.

3. نصب قطعات اتصال و فاصله‌ گذار

با استفاده از بلت، میان‌ بلت و فاصله‌ گذارها، فاصله بین دو قالب کنترل میشود تا فشار جانبی بتن تازه به‌ طور یکنواخت مهار گردد.

4. بستن قالب سمت دیگر

پس از اطمینان از استحکام قالب اول و نصب اتصالات، قالب سمت دیگر دیوار نصب و با استفاده از پین، گوه و کلمپس محکم میشود.

5. کنترل شاقولی و تراز بودن

با استفاده از جک شاقول کننده و ابزارهای اندازه‌گیری، عمود بودن و تراز قالب‌ ها بررسی و اصلاح میگردد. این مرحله برای جلوگیری از انحراف دیوار بتنی بسیار حیاتی است.

آماده‌سازی تجهیزات قالب بندی دیوار دو طرفه
پیش از آغاز فرآیند نصب، لازم است تمام تجهیزات مورد استفاده در قالب بندی دیوار دو طرفه به دقت بررسی و آماده‌سازی شوند. آماده‌سازی صحیح تجهیزات، نقش مهمی در افزایش سرعت اجرا، کیفیت سطح بتن و کاهش خطاهای احتمالی دارد.

مراحل آماده‌ سازی تجهیزات قالب بندی دیوار دو طرفه

• بررسی سلامت قالب‌ ها و اتصالات: تمام قطعات قالب فلزی یا چوبی، از جمله پین‌ ها، گوه‌ ها، کلمپس‌ ها و جک‌ ها باید از نظر سلامت، استحکام و عدم وجود آسیب یا خوردگی بررسی شوند.
• تمیزکاری سطح قالب برای جلوگیری از چسبیدن بتن: باقی‌ مانده بتن خشک‌ شده یا گرد و غبار روی سطح قالب باید کاملاً پاک شود تا در بتن‌ ریزی جدید، سطحی صاف و بدون نقص ایجاد گردد.
• روغن‌ کاری سطح قالب: استفاده از روغن قالب (روغن رهاساز) باعث سهولت جداسازی قالب از بتن پس از گیرش و جلوگیری از آسیب به سطح بتن میشود.
• کنترل ابعاد و اندازه‌ ها مطابق نقشه: پیش از نصب، ابعاد قالب‌ ها و فاصله‌ گذارها باید با نقشه اجرایی تطابق داده شود تا از بروز خطا در مراحل بعدی جلوگیری شود.

نصب و اجرای قالب بندی دیوار دو طرفه

در مرحله نصب و اجرای قالب بندی دیوار دو طرفه، قالب‌ها باید دقیقاً مطابق با پلان اجرایی پروژه و با رعایت اصول فنی و استانداردهای مرتبط نصب شوند. اجرای صحیح این مرحله در قالب بندی دیوار دو طرفه اهمیت بسیار بالایی دارد، زیرا کیفیت و دقت نصب قالب‌ها مستقیماً بر کیفیت نهایی دیوار بتنی، صاف بودن سطح و مقاومت سازه تأثیر می‌گذارد.

در این فرآیند باید از تجهیزات استاندارد استفاده شده و فواصل میان قالب‌ ها و مهارها به دقت کنترل شود تا فشار بتن تازه به درستی تحمل شده و قالب‌ ها در جای خود ثابت بمانند.

نکات مهم در نصب قالب‌ های دیوار دو طرفه

• استفاده از پین و گوه برای محکم‌کاری: این ابزارها باعث اتصال ایمن و جلوگیری از جابه‌جایی قالب‌ها می‌شوند.
• رعایت فاصله مناسب بین قالب‌ها: با کمک بلت و میان‌بلت، فاصله دقیق حفظ و فشار جانبی بتن به‌طور یکنواخت کنترل می‌شود.
• نصب جک شاقول کننده: برای اطمینان از عمود بودن قالب‌ها و جلوگیری از انحراف دیوار، جک‌ها باید به‌درستی نصب شوند.

مهار فشار جانبی بتن

بتن تازه‌ریخته شده فشار زیادی به قالب‌ها وارد می‌کند که در صورت کنترل نشدن، می‌تواند باعث تغییر شکل یا شکست قالب شود.

روش‌ های مهار فشار جانبی

• استفاده از بلت و میان‌بلت برای توزیع یکنواخت فشار
• نصب مهاربند افقی و عمودی برای تقویت سازه قالب
• کنترل سرعت بتن‌ریزی برای جلوگیری از افزایش ناگهانی فشار

استفاده از جک شاقول کننده

جک شاقول کننده ابزاری ضروری در قالب بندی دیوار دو طرفه است که وظیفه کنترل عمود بودن قالب و جلوگیری از خمیدگی دیوار را بر عهده دارد.

مزایای جک شاقول کننده

• افزایش دقت در نصب قالب‌ها
• جلوگیری از تغییر شکل و جابه‌جایی قالب‌ها
• تثبیت موقعیت قالب تا پایان عملیات بتن‌ریزی

کیفیت اتصالات و قالب بتن

اتصالات محکم و قالب سالم، تضمین‌کننده کیفیت نهایی دیوار بتنی هستند. هرگونه ضعف در این بخش می‌تواند باعث نقص در سطح بتن یا کاهش مقاومت سازه شود.

راهکارهای افزایش کیفیت

• استفاده از قطعات استاندارد و مقاوم
• انجام تست و بازرسی منظم اتصالات پیش و پس از بتن‌ریزی
• پیشگیری از زنگ‌زدگی و خوردگی قالب فلزی با نگهداری و تمیزکاری مناسب

تفاوت قالب دیوار یک‌ طرفه و دو طرفه

قالب‌بندی دیوار یک‌طرفه و دوطرفه دو روش اصلی در ساخت دیوارهای بتنی هستند که هر کدام کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند.

درقالب بندی دیوار یک‌ طرفه، قالب تنها از یک سمت دیوار نصب میشود. سمت دیگر دیوار به یک سطح ثابت مانند خاک، دیوار موجود یا سازه‌ای دیگر تکیه دارد. این نوع قالب‌ بندی معمولاً برای دیوارهای کم‌ ارتفاع یا دیوارهایی که یک طرف آنها محدود است، استفاده میشود. از مزایای این روش میتوان به سرعت اجرای بیشتر و هزینه کمتر اشاره کرد.

اما در قالب بندی دیوار دوطرفه، قالب‌ ها در هر دو سمت دیوار نصب میشوند و فضای بین آنها برای بتن‌ ریزی آماده میشود. این روش نیازمند تجهیزات، دقت و مهارت بیشتری است زیرا باید قالب‌ ها کاملاً شاقول و تراز باشند تا دیوار نهایی صاف و بدون انحراف باشد. قالب بندی دوطرفه معمولاً برای دیوارهای بلند، دیوارهای حائل و سازه‌ های مهم استفاده میشود که نیاز به استحکام و کیفیت بالاتری دارند.

قالب فلزی در قالب بندی دیوار دو طرفه

قالب فلزی به‌ عنوان یکی از اجزای کلیدی در قالب بندی دیوار دو طرفه، به دلیل ویژگی‌ های منحصربه‌ فرد خود، بیشترین استفاده را در پروژه‌ های عمرانی و صنعتی دارد. این قالب‌ ها معمولاً از فولاد یا آلومینیوم ساخته شده‌ اند که استحکام و دوام بسیار بالایی را فراهم میکنند.

مزایای قالب فلزی

• تحمل فشار بالا: قالب فلزی قادر است فشار جانبی بتن تازه‌ ریخته شده را بدون تغییر شکل یا آسیب دیدگی تحمل کند، که این موضوع برای دیوارهای ضخیم و بلند بسیار حیاتی است.
• استحکام و دوام طولانی: قالب‌ های فلزی در برابر ضربه، زنگ‌زدگی (با نگهداری مناسب) و شرایط محیطی مقاوم هستند و می‌توانند برای پروژه‌های متعدد بارها استفاده شوند.
• سطح صاف و کیفیت بالا: بتن پس از گیرش، سطحی بسیار صاف و یکدست خواهد داشت که باعث افزایش زیبایی و کاهش نیاز به عملیات تکمیلی مانند پرداخت سطح میشود.
• سرعت بالای نصب و بازکردن قالب: قالب‌ های فلزی به دلیل طراحی مدولار و دقیق، امکان نصب سریع‌ تر و بازکردن آسان‌ تر را فراهم میکنند که باعث صرفه‌ جویی در زمان و هزینه میشود.
• امکان تطابق با انواع دیوارها: قالب فلزی قابلیت تنظیم و استفاده در انواع دیوارهای با ابعاد و اشکال مختلف را دارد، که انعطاف‌ پذیری بالایی برای مهندسین فراهم میکند.

قیمت تجهیزات قالب بندی دیوار دو طرفه

قیمت تجهیزات مورد استفاده در قالب بندی دیوار دو طرفه تحت تأثیر چندین عامل مهم است که به طور مستقیم بر هزینه کلی اجرای پروژه تأثیر میگذارند. آگاهی از این عوامل به برنامه‌ ریزی بهتر بودجه و انتخاب تجهیزات مناسب کمک می‌کند.

عوامل مؤثر بر قیمت تجهیزات قالب بندی دیوار دو طرفه

• جنس قالب‌ ها: قالب‌ های فلزی به دلیل دوام و استحکام بالا معمولاً قیمت بیشتری نسبت به قالب‌ های چوبی یا کامپوزیت دارند، اما به‌ دلیل قابلیت استفاده مجدد، هزینه نهایی کمتری خواهند داشت.
• نو یا دست دوم بودن تجهیزات: تجهیزات نو هزینه اولیه بیشتری دارند اما عمر طولانی‌تر و عملکرد بهتری ارائه می‌دهند؛ در حالی که تجهیزات دست دوم ممکن است مقرون به صرفه‌ تر باشند اما ریسک خرابی و هزینه نگهداری بالاتری دارند.
• تعداد دفعات قابل استفاده قالب‌ ها: قالب‌ هایی که قابلیت استفاده چندباره دارند، با افزایش دفعات استفاده، هزینه‌ های پروژه را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهند.
• هزینه حمل و نقل و جابه‌ جایی: هزینه انتقال تجهیزات به محل پروژه، به ویژه در پروژه‌ های بزرگ و یا مناطق دورافتاده، یکی از بخش‌ های مهم هزینه‌ ای است که باید در نظر گرفته شود.